Het gaat een geweldig jaar worden dat 2015.

Het afgelopen jaar was een druk en spannend jaar voor CircusPatz. Een jaar vol ontmoetingen en mooie gesprekken. Maar ook van last minute change-of-plans. Zo was er een grote filmproducent die wilde investeren in CP. De gevolgen zouden groot zijn; de focus zou op film en televisie komen te liggen. De gesprekken waren een rollercoasterride die uiteindelijk toch stukliepen. Ook verkocht ik definitief de filmrechten van Gregor Groentestein en Petit Jules, een verhaalconcept dat het nog niet eens tot een boek had gehaald.

Maar er waren ook donkere wolken aan de CP horizon; er was een verkeerde verhouding tussen de energie die in het Circus ging zitten en de inkomsten. Het Circus was een avonturenbootje met een klein lek. Langzaam stroomde het bootje vol. Zonder actie zou het bootje uiteindelijk zinken.

Waar het aan lag was onduidelijk. Dat kwam ook omdat we eigenlijk een onduidelijke koers aan het varen waren. Ik werkte aan film, televisie, maakten concepten voor andere bedrijven en verkocht onze boeken. Alles ging met heel veel plezier. Dat wel. Maar het lek kon wel op 5 verschillende plekken zitten.

In de zomer van 2013 plantte de biografie van Steve Jobs, oprichter van Apple een zaadje in mijn hoofd. Apple maakte geweldige producten. Maar hij had een probleem; zijn prachtige producten werden in winkels verkocht die geen idee hadden hoe ze de producten van Apple konden verkopen. De verkoop stagneerde.
Jobs wist het antwoord. Het was enorm ambitieus en iedereen verklaarde hem voor gek; hij opende zijn eigen Applewinkels. Plekken die bemand werden door Apple fans. Plekken die optimaal waren ingericht om Apple producten te verkopen. Het werden de best lopende winkels met de hoogste omzet per vierkante meter in de wereld.

Ik kreeg een kriebel in mijn buik van dit verhaal. Maar CP was zeker geen Apple en ik was zeker geen Steve Jobs. Daarnaast wist ik helemaal niet meer zo goed wat CircusPatz was. Maken we film? Maken we spullen voor anderen? Of maken we net als Apple zelf producten?

2014 was ook het jaar van heel veel art & craft markten en beurzen. Ik haalde mijn record; vanaf augustus stond ik nagenoeg ieder weekend wel op een markt of beurs.
En daar leerde ik iets moois; mensen vonden de spullen van CP echt geweldig. 40 markten en beurzen deden me realiseren dat CP toch echt consumentenmerk was. 40 markten en beurzen waren nodig om me te laten zien wat we echt waren; we maken spullen waar mensen blij van worden. Die de wereld net wat avontuurlijker maken.

Dat inzicht gaf mij een nieuwe poolster om op te koersen; de producten zijn het goud van CP. Die koers bracht mij ook bij het lek in het avonturenbootje; de verkoop bracht te weinig op om te overleven. De verkoop steeg te langzaam. Ook waren er te weinig producten. Het leek er een beetje op dat we steeds minder producten hadden in plaats van dat we er steeds meer kregen. Logisch, mijn aandacht lag helemaal niet meer bij het ontwikkelen van nieuwe spullen om te verkopen. De poolster was gevonden maar ik kon geen oplossing bedenken. Ook al hadden we het lek gevonden, ik kreeg het niet geplakt.

Steeds weer kwam ik op hetzelfde punt uit, het zou te lang duren om het lek te dichten. Het bootje zou uiteindelijk toch zinken, hoeveel energie ik er ook in zou steken. De poolster gaf inzichten en een koers, maar ook nu was er geen oplossing.

Het antwoord was eigenlijk wonderbaarlijk simpel. Het zaadje van Jobs ontkiemde in een klein plantje.
In onze eigen marktkraam of beursstand waren onze eigen producten en vooral onze eigen sfeer de baas. De verkoop was ook altijd verbazend goed. Dat was altijd al het probleem geweest; wij verkochten wonderbaarlijk goed, de winkels verkochten een stuk minder. Wij plaatsen het in een wonderbaarlijk en avontuurlijke context, de winkels zetten het tussen allemaal andere producten. Producten die meestal veel bekender en populairder waren dan onze spulletjes. Met alle gevolgen van dien.

Het was tijd voor een groot plan. Want hier lag de oplossing. Voor de hand liggend maar zo ambitieus dat ik er toch de zenuwen van kreeg; CircusPatz moest zich richten op eigen winkels.
Dit plan was misschien wel net zo ambitieus als 6 jaar geleden. Toen ik van reclamemaker verhalenmaker wilde worden zonder enige ervaring of netwerk.
Toen mensen mij voor gek verklaarde.
Ik kan me nog herinneren wat ik tegen mezelf zei toen ik ontslag nam en CircusPatz begon.
‘Diep ademhalen en doen Patz. Gewoon doen.’

En kijk me nu eens zitten.

Deze nieuwe koers had allerlei gevolgen. Want zo’n plan zou ik onmogelijk zelf kunnen uitvoeren. Te weinig kennis, te weinig geld. Gek genoeg lag hier het antwoord.
Inderdaad kon ik het nooit zelf uitvoeren. Inderdaad kon ik zelf CP niet groot maken.
Ik had hulp nodig. Ik had investeerders nodig. De groei moest sneller. Er moesten sneller nieuwe spullen komen. Ik moest de boer op. Mensen meekrijgen met mijn plan om een wonderbaarlijke keten van avontuurlijke speelgoedwinkels te beginnen met eigen spulletjes. Mensen overtuigen; een plek waar ik al eens eerder was geweest. Een plek waar ik me goed thuis voel.

Eind november waren de eerste gesprekken. Ik hing mijn nieuwe ambitie aan de grote klok. En niemand keek me raar aan. Niemand zei dit keer ‘moet je dat wel doen?’.

Natuurlijk maak ik kleine stapjes. Die winkels zullen er in 2015 waarschijnlijk nog niet zijn. Eerst moeten er investeerders bij. Eerst moeten we onze assortiment veel groter maken. Dan zullen we shop-in-shop ‘winkels’ gaan openen; mooie plekken in mooie winkels waar we ons zo optimaal mogelijk kunnen presenteren. Dan rollen we verder. Natuurlijk blijven we films bedenken. Maar uiteindelijk zijn we speelgoedmakers die met hun verhalen en spullen het leven wonderbaarlijker en avontuurlijker maken.

Het gaat een geweldig jaar worden dat 2015.

‘Diep ademhalen en doen Patz. Gewoon doen.’

Patz van der Sloot

De laatste bladzijde van hun leven.

Vandaag is 70 jaar geleden dat meer dan 9000 jonge Amerikaanse, Britse, Canadese, Franse en Duitse mensen het leven lieten. Op 6 juni 1944 beleefde ze de laatste bladzijde van hun leven. Meer dan 9000 verhalen die op 1 dag tragisch eindigde. 

Het verhaal van D-Day, de codenaam waaronder de geallieerde troepen in de tweede wereldoorlog met 1 groot episch veldslag een begin maakte aan het einde van de tweede wereldoorlog is groot en bloedig. 

Er zijn wel meer grote veldslagen in Europa geweest. We hebben net de herdenkingen achter de rug van de eerste wereldoorlog. Een oorlog waarbij er soms wel meer soldaten op 1 dag sneuvelde. 

Alleen is er 1 verschil; de veldslagen vonden plaats in een heel andere tijd. Het was de overgang van het Napoleontische naar het ‘moderne’ oorlog voeren. De bevelhebbers waren niet voorbereid op wat er allemaal om hen heen gebeurde. Incompetentie en ego was vaak de basis van gruwelijk veel doden. De Tweede wereldoorlog met als brandpunt de 6de juni 1944 speelde zich bijna af in onze huidige tijd.

Dat besef kwam bij mij naar binnen toen ik een jaar geleden per ongeluk een historische radio-uitzending beluisterde van de BBC. Het ging om de eerste 12 uur van de invasie. Realtime afgespeeld. Ik wist niet wat ik hoorde. Het was alsof ik naar CNN zat te luisteren. Helemaal niet vreemd of ouderwets. De speculaties en de conclusies van de reporters kwamen als weloverwogen en logisch over.  De BBC citeerde Duitse publieke radiozenders die als eerste melding maakte van landingen in Normandië. Daarna werden de berichten door de regering ontkent om een paar uur later voorzichtig te worden bevestigd. Precies zoals het nu zou gaan.

Dat heeft mij doen beseffen dat er 9000 man in 1 dag ‘weloverwogen’ werden opgeofferd. Door mensen die deze beslissing doordacht hebben moeten maken. 

Het verhaal van D-Day is al vaak verteld. Groot en wellicht wat misplaatst in de naïeve jaren ‘60 ‘The Longest Day’ (waarin humor nog als smeermiddel kon worden gebruikt) en ‘Saving Private Ryan’ waarin schokkend realistisch word ingezoomd op een klein groepje soldaten. 

Ik heb het gevoel dat beide verhalen geen recht doen aan deze ‘dag der dagen’ zoals veel veteranen de slag noemen. Het is een groot en machtig verhaal. Een verhaal over een beweging van tienduizenden mensen. 156.000 soldaten die die dag de oversteek maakte naar Frankrijk. Een logistiek meesterstuk opgezet om een generatie van levens op te offeren op het altaar van de vrijheid. Een machtige beweging van energie, mensen, machines en politiek die tot op heden nog rippelingen veroorzaakt. Daarnaast zijn het al die mensen, al die levens, al die ambities en dromen die die dag stopte en families en gemeenschappen vol littekens achterlieten. 

Een verhaal te groot om goed te vertellen.

Misschien komt een bezoek aan een van de enorme begraafplaatsen wel het dichtst bij het verhaal. De hoeveelheid graven, indrukwekkend en groots, de namen en leeftijden op de grafstenen intiem en behapbaar. 

Vandaag denk ik even aan al die levens. Aan 9000 verhalen. Een forse bibliotheek vol liefde, dromen, ambities en ervaringen die allemaal eindigde op 6 juni 1944.

Patz

De volgende stap...

Ik begon ooit met CircusPatz omdat ik verhalen wilde maken zonder meteen in de uitvoering te denken. Eerste verhalen bouwen en dan eens kijken hoe ik dat verhaal precies wilde uitvoeren. Boek, film, televisie, games, speelgoed. Je kan het zo gek niet noemen, in nagenoeg alles kan een verhaal zitten. 
Natuurlijk was het een bizar plan. Mijn 'professionele' ervaring zat niet echt in die hoek. Ik had van mijn leven nog niet een boek geschreven. Had geen ervaring met het maken van films of toneelstukken.

Tenminste, niet professioneel.

Als klein jongetje zat ik vol verhalen. Had ik wel 50 boeken geschreven en wel 30 films gemaakt. In mijn hoofd dan.

Op een gegeven moment ontdekte ik dat Jongetje vol Verhalen weer. Het enorme plezier wat ik had met het verzinnen van verhalen en werelden. Het maken van verhalen smaakte steeds naar meer en het werk dat ik deed om mijn hypotheek te betalen smaakte eigenlijk steeds naar minder.

Ik nam ontslag en ging met een koffer vol verhaalconcepten en een kop vol naïef zelfvertrouwen op pad. Na heel veel leuren en veel geluk kreeg ik van uitgeverij Unieboek de kans om de speurpuzzel van het Ministerie van Zeer Geheime Zaken te ontwikkelen.
Helemaal geweldig en tegelijkertijd een behoorlijke schok. Nu moest ik het echt gaan doen. De leercurve was steil. Heel veel leren in een hele korte tijd.
Blijkbaar deed ik iets goed, de speurpuzzel kwam tijdens de kinderboekenweek van 2007 in de bestsellerlijst te staan. 
Kort daarna liep ik dankzij een geweldige relatie die ik bij Unieboek had leren kennen tegen een ANWB inkoper aan die mij de eerste CircusPatz Vakantieavonturenkoffer liet produceren voor de ANWB winkels. 'Doe daar maar 6000 exemplaren van'. 
Over weer in het diepe springen gesproken. Van concept naar 6000 koffertjes produceren in een paar maanden tijd.

Een half jaar later zat ik op een mooie dag tegenover toenmalig algemeen directeur van misschien wel de grootste uitgeverij van Nederland Joop Boezeman. We spaken over het verhalenvak en hoe ik CircusPatz daarin zag als  'middelenvrije' verhalenmaker. Een paar weken later bood hij me een contract aan van 18 boeken, verdeeld over 4 jaar. 

Het duurde even voor ik besefte wat dat betekende. Ik moest keihard aan de slag. Met een heel klein beetje ervaring ontwikkelde ik een hele reeks van verhaalwerelden die in de vorm van boeken de markt op gingen. Ik bleef roepen dat we bij CircusPatz vooral middelenvrij verhalen maakten, in de praktijk was ik boekenproducent. Ik bedacht verhaalwerelden, bedacht outlines van verhalen, ging op zoek naar auteurs die binnen de outlines wilde schrijven, maakte schetsen voor de vormgeving en bedacht marketingplannen.

Er ontstond een mooie groep mensen om mij heen van auteurs, vormgevers, illustratoren en productontwikkelaars die allemaal hetzelfde wilde; hele mooie dingen maken.

.

Tegelijkertijd maakte ik per toeval de sprong naar de film- en tvwereld. Ik kreeg de kans om een tijdje bij Disney rond te lopen waar ik op een haar na een film en tv-contract ondertekende voor het Ministerie van Zeer Geheime Zaken. Ik leerde steeds meer leuke en gepassioneerde mensen kennen in het filmvak waar ik verhaalprojecten mee begon.

En nu dus een volgende grote stap. Eigenlijk net zo bizar als toen ik een boekcontract van 18 boeken ondertekende. 
Naast dat CircusPatz mooie boeken maakt gaan we nu ook -zelf- mooie kinderfilms en televisie (co)produceren van onze verhalen. Daarvoor zet ik de komende maand een handtekening onder een mooi contract en sluit CircusPatz officieel aan bij een internationale jeugd- en kinderfilmproducent met net zulke grote en mooie ambities als het Circus. 
Dit keer ga ik niet het wiel helemaal zelf uitvinden. Ik krijg een zakelijk directeur en ervaren filmproducent naast me zodat ik me helemaal kan gaan bezighouden met het opstarten van nieuwe verhaalprojecten en het begeleiden van bestaande projecten op hun weg naar film, televisie, boeken en speelgoed.

Eigenlijk verandert er niet zoveel. Naast dat ik samen met heel veel mensen mooie kinder- en jeugdboeken maak, ga ik dus ook samen met heel veel mensen film en televisie voor kinderen maken. Voor de rest blijven we gewoon dat wonderbaarlijke verhalencircus dat verhalen maakt in dat opmerkelijke verhalen*laboratorium in Utrecht. 

Zo worden we steeds meer wat ik in het begin in gedachten had; een verhalenbedrijf dat de zelf ontwikkelde verhalen in allerlei vormen naar de mensen gaat brengen. Nu boeken, film en televisie, what's next? Speelgoed? Musicals?

Blije en trotse Patz

De Kloof tussen uitgevoerde en niet uitgevoerde plannen.

foto: Mijn eigen echte begin; met een koffer vol vage verhaalconcepten leurde ik langs uitgevers...

Iedereen barst van de ideeën en plannen. Op één of andere manier is dat voor heel veel mensen niet zo'n ding. Maar toch zit er blijkbaar een enorme kloof tussen plannen en uitvoer. Het merendeel van alle geweldig en wellicht wat minder geweldige plannen komt er uiteindelijk toch niet van. Het is druk op het kerkhof van onuitgevoerde plannen.

Die kloof intrigeert mij mateloos. Hoe komt het dat zo weinig plannen uiteindelijk worden uitgevoerd?

Ik zit al jaren in een vriendenclubje. Ooit begonnen als een improvisatie-theater-club komen we nog regelmatig bij elkaar om bier te drinken en commentaar op het leven te geven. Al meer dan 20 jaar vliegen hier ook de plannen en ideeën over de tafel. Big Brother? Hadden we al bedacht. De lijst van ideeën die wij al aan de kroegtafel besproken hadden voordat het succes oogste is lang. Nooit deden we ook maar een poging om ze uit te voeren.

Wat brengt mensen ertoe om een plan echt uit te gaan voeren? Zijn de mensen die wel hun plannen uitvoeren genieën en supermensen? Ik denk het niet. Want een heleboel plannen zijn helemaal niet zo groot als de plannen van Apple oprichter Steve Jobs of Walt Disney. Het gaat ook om die lekkere bakker op de hoek of die sportschouder. Die hebben vast ook ooit op zo'n punt gestaan. Waarom hebben die hun plan wel echt ten uitvoer gebracht?

Het leuke van het vriendenclubje is juist dat het zo divers is. De ene ontwerpt huizen, de ander bouwt snelwegen en weer iemand anders staat voor de klas. Allemaal verschillende mensen met verschillende achtergronden. Alle plannen die we ooit bedachten hadden eigenlijk niks te maken met de achtergronden of de dromen van de bedenkers. Uiteindelijk was er geen enkele motivatie om de plannen ten uitvoer te brengen. Laat staan dat ze zouden slagen.

Ik denk dat je eigenlijk een stapje terug moet doen. Dat een plan onderdeel moet zijn van je grote passie. Niet zomaar een dingetje, niet zomaar een goed plan of goed idee, het moet eigenlijk -en nu ga ik misschien wat vaag doen- de reden zijn waarom je hier rondloopt.

Sinds ik een jaar of 7 geleden met mijn verhalenbedrijf begon heb ik het gevoel dat ik hiervoor op aarde ben. Dat er eigenlijk geen alternatief is. Wellicht gaat mijn plan een andere richting op dan ik oorspronkelijk had bedacht, het lijkt er steeds op dat ik wind mee heb. Ondanks dat ik nog steeds keihard moet werken (want dat hoort er ook bij) en vaak genoeg op mijn bek ga, vallen de meeste dingen naar me toe in plaats van dat dingen van me af vallen. Zelfs het 'op mijn bek gaan' lijkt altijd een goede reden te hebben. Ik kan me alleen maar bedenken dat dat komt omdat ik doe wat ik moet doen. Dat het de perfecte combi is van mijn 'kunnen' en mijn passies (wat ik graag wil). Dat ik deze berg beklim omdat ik gemaakt ben om deze berg te beklimmen.

Misschien moet je eerst eens heel goed gaan bedenken wat nu precies jouw berg is. Wat jouw sportschool is, wat jouw bakkerwinkel is. Ik heb er 40 jaar over moeten doen tot ik er achter kwam, maar iedere stap die ik in de 40 jaar genomen heb was lijkt een opstapje te zijn geweest naar precies die beklimming. Toen ik het eenmaal wist natuurlijk.

De kunst is dus te gaan ontdekken wat jouw berg is. Wellicht dat dan het plan en de uitvoer wat vanzelfsprekender zal zijn.

Patz.

Wat een reis!

Ik heb het hier al een paar keer gezegd; wat een geweldige reis is het de laatste jaren geweest. Eerst dat bizarre plan om verhalen te gaan maken. Toen het wonderbaarlijke boekencontract en alle filmavonturen.

Ik moest afgelopen week lachen toen ik bezig was om de koers voor 2014 te gaan bepalen voor mijn verhalen*laboratorium. Na veel gesprekken met Circusvrienden (een grote cirkel van officiële en minder officiële raadgevers van het Circus) was ik tot de conclusie gekomen dat de focus van het verhalen*laboratorium moet verschuiven. Van boekmakers die ook wat met speelgoed, film en televisie doet gaat de focus het komende jaar vooral naar televisie- en film.

Waar de afgelopen jaren een grote uitgever onze grootste partner was ziet het er naar uit dat de grootste partner van CircusPatz een film- en televisieproducent gaat worden. Van boekmaker met een beetje film en televisie naar film- en televisiemaker met een beetje boek en speelgoed.

Focusverandering heet dat.

Eigenlijk om te gillen natuurlijk.

Van de ene droom naar de andere droom onder de noemer van 'focusverandering'. Hoe Buitengewoon Opmerkelijk is mijn eigen reis geworden?

Als ik naar mijn bankrekening kijk liggen er nog wel wat uitdagingen. Maar wat dromen-voor-elkaar-bakken betreft ben ik natuurlijk al multimiljonair. Wat een verschil met 6 jaar geleden. Waar een goede vriend concludeerde dat ik met een professional moest praten toen ik hem vertelde dat ik ontslag had genomen om verhalen te gaan maken. En ik dacht dat hij een professionele verhalenmaker bedoelde en hij eerder een psychiater in gedachten had.

Nog een boel te regelen. Maar natuurlijk geweldig dat ik zoiets onder focusverschuiving kan neerzetten en niemand mij meer raar aankijkt en ik zelfs professionele verhalenmakers goedkeurend zie knikken.

Wat een reis!

Patz

Productontwikkelaars of verhalenvertellers?

Ik ben al de hele zomer aan het nadenken over CircusPatz als bedrijf. Even nalopen of we wel de goede weg aan het volgen zijn. Zoals je dat wel vaker doet als je een onderneming runt.

Bij zo'n proces is het goed om na te denken over je roots. Je basis. Waar sta je voor? Waarom doe je wat je doet?

Ik kom er steeds meer achter dat CircusPatz niet perse een bedrijf van verhalenmakers is. Daarom voel ik me nog steeds niet thuis (na 5 jaar) in de wereld van kinderboeken en voel ik wel een duidelijke verwantschap met een bedrijf als Apple.

Onze insteek is duidelijk anders. Een traditionele uitgever en traditionele auteurs geven nagenoeg alle aandacht aan het verhaal. Het daadwerkelijk produceren van het product is bijna een formaliteit. 

Bij mijn eigen verhalencircus werkt het net even anders. Als we een verhaal maken doen we dat om er producten van te maken. Niet alleen als drager van het verhaal, we zien de waarde van een uitgekiende drager. De drager is een deel van het verhaal. De drager, dat kan een boek zijn, speelgoed, televisie of bijvoorbeeld games is net zo belangrijk als het verhaal. Dat maakt ons voor een belangrijk deel productontwikkelaars. 

En dat maakt ons direct anders dan de meeste uitgevers. Horen we dan meer bij partijen als Studio100 (kabouter Plop, K3 etc) en Disney?

Ik denk het niet.

Studio100 maakt televisie als promotie voor hun producten terwijl de aandacht nagenoeg volledig zit op televisie. De producten die het geld binnenbrengen hebben hier ook nauwelijks prioriteit. Bij Disney denk ik min of meer hetzelfde te zien.

Een belangrijk inzicht. Bij mij zit, in ieder geval voor 50% de aandacht (en misschien stiekem wel meer) in de ontwikkeling van het product. Mensen moeten niet alleen verliefd worden op het verhaal, maar ook op de manier waarop we het vertellen. En dat zie ik ook terug bij onze doelgroep. Bij gesprekken met onze doelgroep (doe we vaak) merk ik dat we vaak geroemd worden om de uitvoering of vanwege de originaliteit van het product.

Ons gevaar kan dus juist zitten in de kwaliteit van het verhaal. Waarbij anderen een duidelijke achilleshiel tonen in de ontwikkeling van de drager is onze achilleshiel wellicht wel de kwaliteit van het verhaal. Wat denken jullie?

Patz

For the times they are a-changin'!

Heb me afgelopen week verwonderd over verhaal-merken die aan de ene kant prachtige en avontuurlijke verhalen maken als 'Pirates of the Caribbean' en aan de andere kant plastic meuk-producten in lelijke winkels zonder ziel verkopen. Zouden mensen een nieuw verhaalmerk verwelkomen die van onder tot boven en van links naar rechts verwondering, avontuur en kwaliteit zou uitstralen? Omdat de mensen achter dat merk hun eigen kinderen mooie spullen gunnen? Omdat de mensen die de spullen maken willen bijdragen aan een betere wereld? Een betere wereld door kindertv te maken in plaats van schreeuwtv. Door speelgoed te maken die niet van troep is gemaakt omdat we er dan meer geld aan overhouden.
Ik wil een verhalenmerk zijn dat klopt. Dat geen mooi sprookjesdecor is waarachter een gulzige geldmachine staat te ronken. Geen decor. Maar hart en ziel. Zoals Walt Disney ooit is begonnen. Of de Efteling. Doen jullie mee?

For the times they are a-changin'!

Patz